مقایسه تخصیص اکوسیستمی کاربری سرزمین با استفاده از الگوریتم ژنتیک و رویکرد تخصیص چند هدفه

آمایش سرزمین اصطلاح گسترده ای است که به فرآیندهای مختلف مدیریت سرزمین مربوط می شود. یکی از پیچیده ترین این فرآیندها اختصاص انواع کاربری زمین به واحدهای مکانی و ایجاد نقشه پهنه بندی شده کاربری های رقیب است. تعیین واحد کاری مناسب برای پهنه بندی کاربری ها یکی از چارچوب های دسته بندی روش های مختلف تخصیص کاربری است که عمدتا به دو دسته واحد سلولی (مانند روش mola) و پهنه ای (مانند روش روی هم گذاری نقشه) تقسیم می شوند. الگوریتم های بهینه سازی نیز از روش های تخصیص کاربری هستند که علاوه بر امکان استفاده همزمان از چند هدف در فرآیند تخصیص کاربری، می توانند هر دو رویکرد سلولی و پهنه ای را در خود جای دهند. در این مطالعه از الگوریتم ژنتیک برای تخصیص کاربری اراضی در شهرستان گرگان استفاده شد که همزمان به تناسب و ویژگی های سیمای سرزمین توجه دارد. افزون برآن، در یک رویکرد از طبقه بندی شی گرای هدفمند (بر اساس ویژگی های محیط زیستی) برای ایجاد اکوسیستم های خرد و تخصیص کاربری برای هر واحد محیط زیستی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که در مقایسه با روش mola که تنها به تناسب سلولی زمین توجه دارد، تخصیص کاربری با الگوریتم ژنتیک اکوسیستمی منجر به بهبود قابل ملاحظه ای در شاخص های سیمای سرزمینی شده است. این نکته را می-توان در بهبود 4 شاخص سیمای سرزمین شامل تعداد لکه، میانگین توپری، اندازه موثر شبکه و شاخص پیوستگی مشاهده نمود. به عبارت دیگر، کاربری ها در الگوریتم ژنتیک شی گرا به پهنه هایی اختصاص یافته اند که دارای همگنی و همشکلی در منابع پایدار اکولوژیک هستند و لذا تنوع ویژگی ها در هر یگان محیط زیستی به حداقل ممکن می رسد.